S³ownik ludzko-anielski
Megen, na'im. Bruichim kochew ata es la'ad em makom da'at habaim. Witajcie przyjaciele. Niech gwiazdy o¶wietl± wasze drogi i niech wiedza wasza rosn±æ bêdzie. Dzie³o to spisano rêk± Pe³nego Wiedzy, Emisariusza, Spragnionego, Widz±cego Koacha Metaraona, zwanego te¿ przez bo¿ych niewolników Plugawym, Upad³ym, Str±conym, Niegodnym. Owy s³ownik powsta³, by nauczyæ ¶miertelnych podstaw jêzyka anielskiego, czyli mal'ach-leszon. Wszelkie informacje nieaktualne z neologizmami i archaizmami jêzyka anielskiego wynikaj± z d³ugiej separacji autora od ¶rodowiska. Da'at reshem, na'im. Wiedz± zwyciê¿ajcie, przyjaciele.
I. Pochodzenie jêzyka
Narzecze anielskie wywodzi swe pochodzenie od kessdasz - ¶wiêtego jêzyka ¦wiata Bogów. Jest jego okrojon± na potrzeby istot mniej rozumnych form±, z której wyciêto wiele niepojêtych zwrotów. W czasie wieków obcowania anio³ów z innymi rasami jêzyk sta³ siê ³agodniejszy, pozby³ wielu niewygodnych zasad gramatycznych, trochê siê zakurzy³ i zapomnia³. Obecnie nawet niewielu anio³ów mówi w swym jêzyku, wol±c uczyæ siê bardziej ¶wiatowych dialektów - jak ludzkiego, elfickiego czy nawet smoczego. Dlatego te¿ ten s³ownik wprowadzaæ bêdzie w podstawy jêzykowe, bez zag³êbiania siê we frazeologizmy, idiomy czy powiedzenia.
II. Pisownia
Obecnie jêzyk anielski mo¿na zapisywaæ w kilku formach praktykowanych przez ¶miertelnych. Bo¿y niewolnicy poza Terr± najczê¶ciej zapisuj± swoje narzecze w rodzimym alfabecie, którego nie u¿ywa siê jednak gdzie indziej ze wzglêdu na du¿e skomplikowanie i ma³± czytelno¶æ. Istniej± dwie du¿o prostsze metody pos³ugiwania siê mal'ach-leszon. Pierwsza z nich zak³ada klasyczn± pisowniê jêzykow± ze stosowaniem znaków interpunkcyjnych zamiast szczególnie skomplikowanych znaków (najczê¶ciej samog³osek). S± to ' i , w s³owie, z czego pierwsze zastêpuje znak okre¶laj±cy samog³oskê, a drugi inn± samog³oskê. Poza nimi wystêpuj± te¿ zrosty, czyli - i formy s³ownie (-er, -ke, -sz, -oi). Drug±, jeszcze prostsz± metod±, jest zast±pienie znaków zastêpczych frazami podobnymi s³ownie do odpowiedników w wersji poprawnej alfabetycznie. Dla pierwszego znaku jest to aaio, dla drugiego za¶ iaan. Pomiêdzy tymi frazami zastêpczymi zawsze wystêpuje my¶lnik, nawet w ¶rodku zdania. Tê formê wyró¿nia charakterystyczny za¶piew, dlatego te¿ najbardziej pospolita jest forma pierwsza - na niej skupiê siê w kolejnych rozdzia³ach.
Nale¿y pamiêtaæ, ¿e interpunkcja stosowana w ludzkim alfabecie zosta³a sztucznie importowana do narzecza anio³ów, by zaakcentowaæ przerwy w zdaniach. Oryginalny jêzyk nie posiada interpunkcji i jest spisywany od góry do do³u, czyni±c przerwy pomiêdzy zdaniami.
III. Gramatyka - wstêp
W mal'ach-leszon wyró¿niamy trzy liczby - pojedyncz±, wielo¶ciow± (mnog±) i podwójn±, oraz dwa rodzaje gramatyczne - mêski i niemêski. Forma pojedyncza jest form± podstawow± i od niej tworzymy resztê wszelkich gramatycznych zwrotów, czêsto nazywana jest dlatego liczb± podstawow±.
Liczba podwójna jest specyficzna i wykorzystywana przy przedmiotach naturalnie wystêpuj±cych w parach - uszach, oczach, nogach, rêkach, butach, skarpetkach, ksiê¿ycach itd. Wyró¿nia siê ona nieodmienno¶ci± przez wiêkszo¶æ czynników.
Formê mnog± od pojedynczej tworzymy dodaj±c przedrostek ac-, a nastêpnie przyrostek mêski lub niemêski - odpowiednio -om i -im. Wszelkie rzeczy bezp³ciowe, nijakie, uwa¿ane s± za niemêskie (forma ta zwana jest te¿ ¿eñsk±). Nie istniej± wyj±tki od tej regu³y. Mo¿liwe jest oznaczenie wielu s³ów pokrewnych za pomoc± jednego wyrazu, wtedy okre¶lamy go za pomoc± stoj±cego za nim przymiotnika lub kontekstu wypowiedzi. Inaczej ma siê rzecz z neologizmami, które staj± siê zawsze mêskie (nawet gdy nazywamy przedmiot "ta") i maj± swoje s³owo.
Szczególn± rzecz± odró¿niaj±c± jêzyk ten jest brak zasad wystêpuj±cych przy okre¶laniu rzeczowników. Najczê¶ciej okre¶lamy co¶ poprzez dodanie rzeczownika, czasownika, liczebnika, przymiotnika itp. Tutaj to nie wystêpuje. Zamiast tego, podzielono rzeczowniki na stata-ate i stata-soma. Stata-ate to bazowa forma czasownika podlegaj±ca zasadom odmiany i innym zabiegom fleksyjnym - np. dom. Druga forma, stata-soma, to forma z dodaniem okre¶lenia, które wystêpuje zawsze po my¶lniku i dodaniu przyrostka -he. Wtedy czê¶æ pierwsza jest nieodmienna, za¶ odmienna jest czê¶æ druga, ta pod³±czona pod okre¶lany rzeczownik my¶lnikiem. Przyk³ad: - mal'ach - anio³ - forma samodzielna stata-ate - acmal'homom - anio³y - forma samodzielna mnoga stata-ate - mal'ach-owirhe - skrzyd³a anielskie, dos³ownie anio³a-skrzyd³a - forma okre¶laj±ca (stata-soma) z zastosowan± odmian± rzeczownika podwójnego
Gdy chcemy podkre¶liæ znaczenie istoty, przedmiotu, chc±c z niego uczyniæ unikat w swym rodzaju, dodajemy do niego zaimek oma. Czyli mal'ach oma oznacza tego, konkretnego anio³a, byæ mo¿e unikalnego w swym rodzaju.
Czasownik buduje siê w tym jêzyku od rzeczownika, dodaj±c przedrostek haw-. Sam dialekt bo¿ych niewolników nie posiada jednak czasów, tylko aspekty stwierdzaj±ce wykonanie b±d¼ trwanie/niewykonanie czynno¶ci. W tym pierwszym wypadku mo¿na za³o¿yæ czas tera¼niejszy b±d¼ przesz³y dokonany, dodaj±c przyrostek -yrka. Druga opcja jest czê¶ciej stosowana i oznacza czas przesz³y, tera¼niejszy i przysz³y, za¶ umiejscowienia czasowego nale¿y doczytaæ siê w kontek¶cie zdania. Tworz±c drugi aspekt stwierdzaj±cy dodajemy przyrostek -orma
Najpopularniejsze idiomy nie maj± wiele wspólnego z obecn± gramatyk± i s± raczej zapo¿yczeniem z kessdasz, ni¿ samodzielnymi tworami lingwistycznymi. Oto najpopularniejsze z nich. - megen, na'im - witaj, przyjacielu - odczytywanie jako przyjaciele, z charakterystyczn± pauz± szacunkow± przed s³owem przyjaciel - apagae - odejd¼ - zwrot nieodmienny, czasownik odchodziæ brzmi inaczej (hawapage) - bruichim kochew ata es la'ad habaim - niech gwiazdy o¶wietl± twoj±/wasze drogi - zastosowany grzeczno¶ciowy uk³ad otwieraj±cy zdanie nieodmiennym bruichim i zamykaj±cy zdanie nieodmiennym habaim - bruichim makom da'at habaim - niech wiesza wasza/twoja rosn±æ bêdzie - jak powy¿ej - da'at reshem - wiedz± zwyciê¿aj - zwrot czysto archaiczny, niepodleg³y gramatyce - szina reshem - mieczem zwyciê¿aj - jak wy¿ej - tiferet hawsinyrka nishmator es asenai-acadirim - chwa³a potê¿nym bogom - idiom wzglêdnie poprawny gramatycznie z wykorzystaniem odmian, czasów i liczb
III. Gramatyka - budowa zdania
Na pocz±tku ka¿dego zdania stoi s³owo kontekstowe, które mo¿e byæ ka¿dym s³owem rozpoczynaj±cym zdanie (najczê¶ciej jest to rzeczownik w stata-ate). Potem nastêpuje ci±g okre¶laj±cy, czyli w³a¶ciwie osobne zdanie w zdaniu - zaczyna siê ono od czasownika, potem nastêpuje rzeczownik i osoba, nastêpnie ca³a reszta. Podzdania oddzielone s± zwrotem em, czyli i w t³umaczeniu. Zdanie koñczy siê najczê¶ciej s³owem b±d¼ zamykaj±c± kontekst, czêsto okre¶laj±c± czas. Nie da siê stworzyæ schematu budowy zdania w tym jêzyku, bowiem jest on do¶æ p³ynny i pe³en idiomów. Do pos³ugiwania siê nim wystarczy znajomo¶æ budowy czasowników, odmiany i rzeczowników.
IV. S³ownictwo
ja - ani ty - ata on, ono - ahu ona - ahe my - ani'se wy - ata'se oni - ahu'se one - ahe'se anio³ - mal'ach cz³owiek adem elf - nishrel krasnolud - seha'adem wolny anio³ - es'mal'ach upad³y anio³ - syi'ache gigant - amo'adem smok - derka demon/diabe³ - azzyn bogowie - asenai droga - la'ad gwiazda - kochew wieczno¶æ - ata es rosn±cy - makom wiedza - da'at zwyciêstwo nad wrogiem - aszur zwyciêstwo - resh wróg - silka ciemno¶æ - mel'are si³a - koach m±dro¶æ - haskala roztropno¶æ - jeda ¶wiat - tewel miêdzy¶wiat - aszo'acteweom ¶wiêto - mo'ed wino - jaijin piwo - ismoijin trunek - ijin miêso - kewes baran - bsar owca - bsarin knur - lewin ¶winia - lewinin wó³ - of krowa - bakar ptak - chazir kurczak - ot pismo - ktaw jêzyk - leszon dokument - mismach
BÊDZIE UZUPE£NIANY
|